อาร์ติโชค (Artichoke) เป็นพืชที่มีประโยชน์มากมายเลยค่ะ แม้อาจจะไม่เป็นที่รู้จักของคนไทยมากนัก แต่สำหรับประเทศที่มีอากาศหนาว เช่น โซนยุโรป อาร์ติโชค เป็นที่นิยมมากๆ เลยค่ะ เพราะ มีประโยชน์มากมายหลายอย่างเลยค่ะ
ลักษณะทั่วไป เป็นไม้ประเภทล้มลุก วงศ์เดียวกันกับดอกทานตะวัน มีสองสายพันธุ์คือ พันธุ์ใบเขียวและพันธุ์ใบม่วง ดอกออกหน้าตาเหมือนกัน รสชาติเดียวกัน ลำต้นโปร่งไม่สูงนัก ขนาด 50 ซม. ถึง 100 ซม. รอบต้นมีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาด 120 ซม. อายุต้นสามารถเก็บเกี่ยวได้ยาวนาน 5 – 10 ปี การเก็บเกี่ยวต้องเก็บเกี่ยวด้วยแรงคน ต้องเลือกคัดดอกตามอายุที่ต้องการ เมื่อเก็บเกี่ยวจนหมดต้นแล้ว จะตัดต้นช่วงบนทั้งหมดทิ้ง คงเหลือเป็นตอต้นสูงจากพื้นดินสัก 8 – 10 นิ้วเท่านั้น เพื่อให้ตาใหม่แตกยอดเป็นต้นใหม่ต่อไป
อาร์ติโชกเป็นพืชถิ่นดั้งเดิมในเขตเมดิเตอร์เรเนียน ที่ปลูกกินกัน ในปัจจุบันเป็นพันธุ์ที่เริ่มเพาะปลูกในซิซีลี ประเทศอิตาลี สมัยศตวรรษที่ 15 แต่บางกระแสก็บอกว่าเริ่มในแอฟริกาเหนือก่อน นี่เป็นเงื่อนไขข้อหนึ่งที่ครัวอิตาเลียนนิยมกินอาร์ติโชกกัน โดยเฉพาะหมู่ขุนน้ำขุนนาง ต่อมาอาร์ติโชกแพร่หลายพร้อมนางแคเทอรีน เมดิชี แห่งกรุงฟลอเรนซ์ สู่ราชสำนักฝรั่งเศสในศตวรรษที่ 16 ทำให้เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายของครอบครัวราชสำนักของฝรั่งเศสมาอย่างต่อเนื่อง มีการเพาะปลูกมากในฝรั่งเศส
การใช้ประโยชน์และคุณค่าทางอาหาร เป็นผักที่ชาวอิตาเลียนชอบรับประทานกันมาก มีไขมันต่ำ
- ดอกมาประกอบอาหารโดยตัดเอากลีบเลี้ยงดอกด้านนอกออก ส่วนกลีบดอกและเกสรด้านในใช้มีดคว้านออกให้หมด จะเหลือเพียงฐานรองดอกนำมาสอดไส้สมุนไพรทอดด้วยน้ำมันมะกอก นำมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ นึ่ง ลวก ชุบแป้งทอด จิ้มทานกับน้ำพริก นำไปปรุงเป็นอาหาร ยัดใส่เนื้อสัตว์ หรือต้มทั้งดอก (เลือกดอกอ่อนๆ) หรือรับประทานสดโดยใส่ในสลัด การกินอาร์ติโชกก็คือการกินดอกที่ยังตูม ตั้งแต่ดอกอ่อน ดอกขนาดกลางไปจนถึงดอกขนาดใหญ่ ซึ่งยังอยู่ในภาวะดอกตูมอยู่
- นอกจากส่วนกลีบแล้ว ยังมีส่วนที่อร่อยที่สุด คือใจกลางขออาร์ติโชค เมื่อลอกกลีบทานจนหมดแล้ว เลาะเอาหน้าเกสรออก จะเหลือแต่เนื้อสีขาวๆ เทาๆ ด้านใน สามารถทานได้ทั้งก้อน รสชาติหวานมันเข้มข้นกว่าส่วนกลีบ
- สามารถรับประทานแบบแปรรูปได้ค่ะ ไม่ว่าจะเป็นชาชงดื่ม หรือ เป็นสารสกัด อาหารเสริม
ประโยชน์ของอาร์ติโชค
1. บำรุงตับ ช่วยกระตุ้นการทำงานของตับ เพื่อช่วยระบบการย่อยอาหาร
2. กระตุ้นการสร้างน้ำดีของตับ เพื่อช่วยลดกรดในลำไส้ และช่วยย่อยไขมัน
3. ลดไขมัน และลดคอเลสเตอรอลในเลือด
4. ช่วยให้ระบบการทำงานของหัวใจ และหลอดเลือดดีขึ้น
5. ป้องกันความเสี่ยงของไขมันอุดตันเส้นเลือด
6. ป้องกันตับอักเสบ ตับแข็ง ดีซ่าน ถุงน้ำดีอักเสบ
7. ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ เรอเหม็นเปรี้ยว และลดแก๊สในกระเพาะอาหาร
8. ลดโอกาสในการเป็นโรคโลหิตจาง เบาหวาน และเกาต์
ประโยชน์อาร์ติโชคมีมากมายจริงๆ ค่ะ หากมีโอกาสก็ลองสอบถามทางโครงการหลวงดู หรือที่ห้างสรรพสินค้า หรือถ้าไปเวียดนามก็ลองดุที่ตลาดมีแน่นอน และหากใครไม่สะดวกทานอาร์ติโชคสด มีอาร์ติโชคกระป๋อง อาร์ติโชตอบแห้ง ชาอาร์ติโชค หรือง่ายๆ ก็เลือกอาหารเสริมทานได้ค่ะ
นอกจากนี้ Renatar FiberX มี สารสกัดอาร์ติโชคใส่ไว้ด้วยนะคะ